LEZINGEN-MUZIEK-EXPOSITIES-PODIUMKUNST-FILM
Laudatio bij het uitreiken van de Dickens Award 2020 aan Annemiek Bos
De jury van de Dickens Award 2020 heeft unaniem besloten mevrouw A.M.E. (Annemiek) Bos te onderscheiden met deze tweejaarlijkse Culturele Prijs van de voormalige gemeente Haren. Zij zet zich sinds het eind van de jaren negentig van de vorige eeuw in toenemende mate in voor het onderzoek naar de geschiedenis van het cisterciënzer nonnenklooster Yesse (1215-1594). Daarnaast is ze dagelijks bezig de kennis over de cultuurhistorische waarden van dit klooster onder een steeds omvangrijker wordend publiek te verbreiden.
Haar nieuwsgierigheid voor de kloostergeschiedenis werd gewekt door een buurman, Bouwe Seffinga, die een verzameling bodemvondsten aan Annemiek overdroeg met het dringende verzoek deze nalatenschap zichtbaar te houden voor belangstellenden. Op de plek van het huis en de grond waar zij als kind opgroeide en als volwassene terugkeerde, had bijna vier eeuwen een klooster gestaan.
Met gretigheid aanvaardde ze de opdracht van haar buurman, verdiepte zich in de geschiedenis, verzorgde lezingen, bereidde exposities voor en zette rondwandelingen in elkaar. Ze werd daarmee een Zuster Anna, abdis van een klooster dat al eeuwen niet meer bestond en waarvan boven het maaiveld ook niets meer te zien was. Voor de Harener Historische Reeks schreef ze een miniatuurtje over ‘haar’ klooster, later gevolgd door een omvangrijker publicatie over ‘Yesse door de eeuwen heen’. Een tweede, geheel herziene druk, bereidt ze thans voor.
Met de bouw in 2006 van een bescheiden bezoekerscentrum, waarin de schatten getoond en lezingen gehouden konden worden, verrees een imaginair klooster. In 2010 liet ze de stichtingsakte van het Bezoekerscentrum Klooster Yesse passeren. In datzelfde jaar greep ze het aanbod van toenmalig provinciaal archeoloog Henny Groenendijk met beide handen aan: er ging een eerste schop de grond in en de fundamenten van de kloosterkerk werden blootgelegd. Het Bezoekerscentrum trekt tijdens de open dagen en ook daar buiten jaarlijks meer dan 1.000 bezoekers. Een groeiende groep donateurs wordt nauw betrokken bij alle ontwikkelingen en nieuwe ontdekkingen. Ook de jaarlijkse ‘kloosterlezing’ draagt bij tot meer bekendheid.
Naar aanleiding van de dreigende aanleg van de Zuidtangent, dwars door het kloosterterrein, was een actiecomité opgestaan, waaraan Annemiek al haar kennis spuide. Met het restant van de actiekas, nadat die ontsluitingsweg uit de plannen was verdwenen, mocht Annemiek vele jaren later aanvullend bodemonderzoek laten doen. Het resultaat vormde de aanzet tot jaarlijks nog veel meer archeologische spitterij, nu door de eerstejaarsstudenten van het Groninger Instituut voor Archeologie, onder leiding van Stijn Arnoldussen. Steeds duidelijker wordt dat Yesse niet een eenvoudig kloostertje was, maar een groot complex met meer nonnen en andere religieuzen dan aanvankelijk verondersteld werd. Annemiek toonde zich tijdens die jaarlijkse vier weken veldwerk een ware ‘moeder van de gaarde’.
Annemiek heeft al jaren een kleine groep enthousiastelingen aan zich weten te binden, waarmee zij nieuwe initiatieven ontwikkelt. De nieuwe eigenaar van het voormalige kloosterterrein, Stichting Het Groninger Landschap, wordt nauw betrokken bij die steeds verder uitdijende plannen. Een koppeling met het naastgelegen archeologisch park De Vork lonkt.
Met het toekennen van de Dickens Award 2020 wil de jury deze gedreven en onvermoeibare Harense eren voor haar bijdrage aan het verbreiden van kennis en bekendheid van het Klooster Yesse in Haren.